Itil Nedi̇r?

Itil nedir sorusu, bilişim teknolojileri hakkında araştırma yapan çoğu kişinin merak ettiği konular arasında yer alıyor. Itil, hem kurumların hem de bireylerin büyümelerini ve gelişim göstermelerini kolaylaştırmak amacı ile rehberlik sunan bir yaklaşım. Itil’de temel amacın aslında öngörülebilir bir hizmet sunmak ve sunulan hizmet ile verimliliğin artması olduğunu söylemek mümkün. Bu yaklaşımdaki tüm uygulamalar aslında bilişim teknolojileri departmanı içerisinde yer alan uygulamaların ve harcamaların iş hedeflerine uygun hale getirilmesi ve değişiminin desteklenmesini temel alıyor. Hizmet teknolojilerinin gün geçtikçe daha da gelişmesini kapsayan süreçte bu sistem kullanılıyor. 

Itil’in bir bilgi teknolojisi altyapı kütüphanesi olduğunu söylemek mümkün. Bu bağlamda yaşam döngüsü boyunca uygulama, planlama ve bilişim teknolojilerini yönetme gibi konularda sunulan bir çerçeve olarak görülüyor. Yaklaşım, bilişim teknolojilerinde temel olarak hizmet yönetimine odaklanıyor ve bu yüzden sorunlara da bu bakış açısını kullanarak yaklaşıyor. Bilişim teknolojileri hizmetleri sunmanın yanı sıra bu departmanın iş yükünü de hafifletiyor. Bunun yanında denetlemelere yönelik uygun koşullar oluşturuluyor. Itil içerisinde belirli temel bileşenler var. Bu bileşenler ise şu şekilde sıralanıyor:

• Itil yaklaşımını benimseyen kurumun ihtiyaçlarını gözeterek en uygun bilişim teknolojileri hizmet modelini kullanıyor. En uygun stratejinin tercih edilmesi ile birlikte güncelleme dahil tüm süreçler adım adım gerçekleştiriliyor.
   
• Kurum için en uygun işleyişin yerine getirilmesi için gereken süreçler tasarlanarak uygulamaya konuluyor. Aynı zamanda değerlendirmelere de sürekli devam ediliyor. 
   
• Bu süreçlerin ardından risk yönetimi analizi yapılarak potansiyel barındıran faktörler belirleniyor ve azaltmaya yönelik stratejiler geliştiriliyor. 
   
• Günlük olarak gerçekleştirilecek olan işlevler kontrol ediliyor. Aksama söz konusu olduğunda tedbir alınıyor. Duruma göre yeni bir işleyiş planı çıkarılıyor.
   
• Sorunlar dahil tüm sürecin analizi yapılıyor ve gerekli durumlarda çeşitli öneriler sunuluyor. 

Itil Hedefleri Nelerdir?

Bir Bilgi Teknolojisi Altyapı Kütüphanesi olan Itil, çeşitli kurumların üretkenliğini destekleyerek daha iyi bir pozisyona gelmelerini sağlıyor. Bunun yanı sıra müşteriler ile kurulan bağın da daha tutarlı ve güvenilir bir duruma gelmesini sağlamaya yardımcı olan bu sistemin belirli hedef ve amaçları bulunuyor. Itil’in amaçları arasında servis kalitesini artırarak servis maliyetini azaltmak, servis yönetimi pratiklerinin bir araya getirilerek tecrübelerini yaymak ya da kaynakların verimli kullanılması gibi kült faktörler bulunuyor. Aynı zamanda erişilebilirliğin artırılması, servis güvenliğinin sağlanması, kapasitenin ayarlanması, ölçeklendirilebilirliğin artırılması ya da öncelikli konuların önem kazanması gibi faktörler de Itil’in temel amaçları arasında yer alıyor.

Itil’in temel hedefleri arasında ise bilgi teknolojilerinin yaptığı işlerin kuruma değer katmasını sağlamak yer alıyor. Sunulan hizmet ile birlikte kalitenin artırılması, kademeli maliyet düşüşlerinin sağlanması, yapılan etkinliklerin geliştirilmesi, esneklekliğin ya da uygulanabilirliğin artırılması gibi özellikler de hedefler arasında bulunuyor. Bilişim teknolojileri hizmetlerinde risklerin azaltılması da bu başlık altında öne çıkıyor. Bu yaklaşımda kurum için en avantajlı olan durumların desteklenmesi ve sürekli gelişimin sağlanması temel alınıyor. Kurumların fayda kazanmalarını sağlayan bu özellikler ile birlikte sistem de gün geçtikçe daha popüler bir hale geliyor. Kurumların elde ettiği başarıların devamını hedefleyen uygulamalar, Itil’in ön plana çıkmasını sağlıyor. Aynı zamanda hizmet sunma aşamasında kurumların misyonlarını dikkate alarak müşteriler ile olan ilişkilerini daha da kuvvetlendirmek istemesi de başarılarının devamını sağlayan faktörler arasında yer alıyor. Bunun yanında kurum ya da organizasyonların maliyet ve masraflarını da minimum düzeye indirmeye yönelik bir politika benimsemiş olması sayesinde bilişim teknolojileri ile sunulan kaynakların en verimli biçimiyle kullanılmasına uygun bir yöntem geliştiriyor. 

Itil Gelişim Süreçleri

Itil ne demek sorusu bu alana ilgi duyan kişiler tarafından merak ediliyor. Itil, Central Computer and Telecommunications Agency (CCTA) tarafından IT servisleri için geçerli olan düşük kalite probleminin giderilmesi hedeflenerek kuruluyor. Yapacak olduğu framework geliştirmeleri ile bu sorunun çözüme kavuşmasını sağlayan çalışmalarda Government Information Technology Infrastructure Management isimli bir framework geliştiriyor. Özellikle kamu için geliştirilen bu programlar, özel sektörlerde de benimsenerek kullanılmaya başlanıyor. Bu dönem çalışmalar ise Itil V1 şeklinde anılıyor. Ancak süreç içerisinde çalışmalar yapılmaya devam ediyor ve 2000’li yıllara kadar devam ediyor. Geliştirilmeye devam edildiği bu dönem ise Itil V2’nin oluşmasını sağlıyor. Bu dönemde tek tek yayınlanan 8 adet kitabın bulunduğu bir kütüphane oluşturuluyor. Bunlar arasında sektörde en çok yer edinenler ise Service Delivery ve Service Support kitapları. Bunun sebebinin ise bu kitapların daha çok temel destekleri ve sunumları barındırıyor olması olduğunu söylemek mümkün. Bu dönemlerde Itil, IT uygulamaları kapsamında kullanımı standart kabul edilen ve en yaygın BT hizmet yönetimi aracı haline geliyor. 

Zaman içerisinde ilerleyen teknolojiler ile Itil de gelişim göstermeye devam ediyor. Itil V3 ya da diğer adı ile Itil Yenilenme Projesi, Itil sözlüğünün yayınlanmasının ardından kullanıcılarının ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik geliştirdiği politikalarını da sürdürmeye devam ediyor. Sonrasında IT iş uyumuna daha da katkı sağlayacak biçimde bir hizmet yapısına geçiş yapıyor. Yenilenme Projesi olan V3, içerisinde 26 adet işlevi barındırıyor. Bu süreçleri de 5 ciltte toplayarak Refresh Project başlığı altında piyasaya sürüyor. Ancak birkaç yıl ardından Itil V3’de yer alan bazı hataların düzeltilmesine yönelik bir revizyon işlemi gerçekleştiriliyor. Revizyon ile V3 içerisinde bulunan tutarsızlıklar giderilerek güncellenmiş bir hizmet sunuluyor. Itil Servis Stratejisi, Servis Geçişi, Servis İyileştirme, Servis Tasarımı ve Servis Operasyonu isimli 5 adet cilt barındıran hizmet kataloğu, tüm dünya genelinde geçerli olan en iyi Itil uygulamalarının temellerini oluşturuyor. Son olarak en güncel hali ise 2019 yılında Itil V4 ismiyle piyasaya sürülüyor. Özellikle iş birliği içerisinde çalışılabilme noktasında yaklaşımın kullanımı hakkında bir rehber niteliğinde olan Itil V4, Türkiye’de de oldukça popüler bir yer ediniyor. Hizmet yönetimi konusunda da bütüncül bir bakış açısına sahip olan V4, bilişim teknolojileri ortamını da daha yenilikçi ve geniş bir hale getiriyor. 

Itil Uygulamaları ile Neler Yapılabilir?

Itil uygulamalarını kullanan kişi ve işletmelerin Itil ne işe yarar sorusuna verdiği belirgin cevaplar bulunuyor. Yaklaşımı uygulayan kişilerin yapabildiği şeyler genel olarak şu şekilde:

• Müşterilerin istekleri hakkında daha net bir bilgi sahibi olarak ihtiyaçlarına uygun hizmetlerin sunulması daha kolay bir hale geliyor. Bu sayede uzun sürecek ilişkilerin kurulması da olası bir sonuç oluyor.
   
• Bilgi teknolojilerini geliştirmenin yanı sıra kullanıcı deneyimlerinin daha önemli bir yere sahip olması, hizmet ile ilgili sorun ve bu sorunların çözümü hakkında öngörü yeteneği yapabilmeyi sağlıyor. 
   
• Sunulan hizmetin sabote edilmesini sağlayabilecek olası durumlar ortadan kalkıyor ve istikrarlı bir hizmet sağlanıyor. Aynı zamanda bu şekilde risk yönetimi süreci de iyileştirilmiş oluyor. 
   
• Uygun bir maliyeti olan hesaplar yaparak kaynak yönetimi ve üretkenlik sağlanabiliyor.
   
• Yaklaşım sayesinde işletmenin büyümesini devam ettirmek ve aynı zamanda rekabet durumunda daha avantajlı bir durumda olmak mümkün.
   

Itil Sertifikasına Sahip Olmanın Avantajları Nelerdir?

Bilgi teknolojisi altyapı kütüphanesi olan Itil, bir servis yönetim metodolojisi olarak kullanılıyor. Itil sertifikası, kariyerini bu alanda ilerletmek isteyen kişilere pek çok avantaj sağlıyor. 

• Itil’in hem kamuda hem de özel sektörde, ABD başta olmak üzere pek çok ülkede bilinmesi ve kullanılması zorunlu kılınıyor. Son yıllarda Türkiye’de de yeni yeni zorunlu hale geldiğini söylemek mümkün. Bu nedenle bu sertifikaya sahip olunduğunda iş imkanı da artış gösteriyor. 
   
• Diğer sertifika programlarının aksine bu sertifika programı daha uzun süre kullanılabiliyor. Mevcut programın hızlıca eskimemesi kişilere avantaj sağlıyor. 
   
• Alınan sertifikanın geçerliliğinin sık sık yeniletilmesine gerek olmuyor. Diğer programlarda geçerli olan yaklaşık 3 yıl sürede yenilenme ihtiyacı bu sistemin sertifikası için gerekmiyor. 
   
• Eğitimi kaliteli bir biçimde tamamlayan kişilerin sınavlarda çok da zorlanmadığını söylemek mümkün. Ayrıca çok uzun saatler boyunca süren, çok sorulu bir sınav sisteminin bulunmaması da kişilere avantaj sağlayan faktörler arasında.
   
• Itil sertifikasının sektör içerisindeki önemi sayesinde iş başvuruları ve mülakatlarda kişilere büyük bir işe alım avantajı sunuyor. Aynı zamanda bu sertifika ile birlikte gelirlerde artış da gözleniyor. 
   
• Özellikle hizmet geliştirme yaşam döngüsü süreci boyunca harcanacak olan zamanın ve para maliyetinin daha az miktarda olması noktasında da bir avantaj sağlıyor. Bunun yanında üretilen ürünlerin yaz da hizmet servislerinin kalitesi de artış gösteriyor. 
   
• Sertifikası bulunan işletmeler sayesinde müşterilerin memnuniyet düzeyi ve çalışan kişilerin motivasyon düzeyleri de artış gösteriyor.
   

Özetle Itil sertifikası, bilgi teknolojisi altyapı kütüphanesi olan bir servis yönetim metodolojisi. Bu sertifikaya sahip olmak, iş imkanı ve gelir artışı sağlıyor. Ayrıca sertifika programı diğerlerine göre daha uzun süre kullanılabiliyor ve yenilenmesi gerekli değil. Sınav sistemi de diğer programlardan daha az zorlayıcı. Sertifika, iş başvurularında avantaj sağlıyor ve hizmetlerin kalitesini artırıyor.