Back-End Nedir? Back-End'in Temelleri

Günümüz dünyasında kullandığımız çoğu uygulamanın arka tarafında kullanıcıların görmediği ama onlar için büyük önem taşıyan bir katman bulunuyor: back-end. Bu yazıda back-end hakkında akıllara takılan sorulara yanıt vereceğiz ve bu gizemli dünyayı beraber keşfedeceğiz. Gelin, başlayalım!

Back-End Nedir?

Back-end, bir yazılım projesinde verilerin saklandığı, işlendiği ve yönetildiği katmandır. Kullanıcının talep ettiği işlemler front-end üzerinden back-end’e iletilir. Back-end bu talepleri değerlendirdikten sonra sonuçları tekrar front-end’e geri gönderir. Kısacası back-end bir uygulamanın beyni gibidir. Kullanıcının görmediği ama aslında en kritik olan katmandır.

Back-End Nasıl Çalışır?

Örneğin bir web sitesi düşünelim. Bu siteye giriş yapabilmen için karşına bir giriş paneli açıldı. Bu panelde kullanıcı adı ve şifreni isteyen birtakım araçlar var. Gördüğün bütün bu yapı front-end tarafına aittir.
Kullanıcı adını ve şifreni girdin, siteye girmek için bekliyorsun. Peki, sen beklerken neler oldu? Giriş butonuna bastığında verilerin front-end üzerinden back-end katmanına gönderildi ve sunucuda saklanan verilerle karşılaştırıldı. Bu değerlendirme sonucunda girdiğin veriler eşleşirse web sitesi açılır. Eşleşmezse sistem seni hata mesajı ile uyarır veya yeni bir hesap oluşturman için kaydolma sayfasına yönlendirir. İşte tüm bu işlemleri gerçekleştiren katman, back-end katmanıdır.

Back-End Developer’ın Görevleri

Back-end geliştirmede görev alan bir yazılım geliştiricinin görevleri şunlardır:

• Kullanıcıdan gelen istekleri değerlendirmek ve sonucu en kısa sürede kullanıcıya iletmek
• Verileri güvenli ve düzenli bir şekilde saklamak
• Front-end ile veri alışverişi yapmak
• Projede düzenlilik ve sürekliliği sağlamak

Back-End Dilleri ve Framework’leri

Back-end katmanında hangi dil ve framework’ü kullanacağınız, çalıştığınız projenin ihtiyaçlarına ve büyüklüğüne göre değişir. Her programlama dilinin projeye sağladığı avantajlar ve dezavantajlar farklıdır. İşte en sık kullanılan back-end dilleri ve popüler framework’leri:

C#

Microsoft tarafından geliştirilen ve .NET Framework ortamında çalışacak şekilde tasarlanmış nesne tabanlı bir programlama dilidir. En yaygın IDE’si Visual Studio’dur. C#, özellikle ASP.NET ve ASP.NET Core framework’leri ile birlikte kullanıldığında web uygulamaları, API’ler ve dinamik web servisleri geliştirmek için güçlü ve esnek bir altyapı sağlar.

Java

Platform bağımsızlığı, güvenliği ve ölçeklenebilirliği ile öne çıkan güçlü bir programlama dilidir. En popüler framework’ü Spring Framework’tür ve mikroservis tabanlı modern uygulamalar geliştirmek için idealdir. Java geliştirmek için en çok tercih edilen IDE’ler arasında IntelliJ IDEA, Eclipse ve NetBeans bulunur.

Python

Sadeliği ve okunabilirliği sayesinde en hızlı öğrenilen programlama dillerinden biridir. Back-end geliştirmede güçlü bir konuma sahiptir. Django, Flask ve FastAPI gibi framework’lerle projeler geliştirmek mümkündür. En popüler IDE’leri PyCharm, VS Code ve Spyder’dır.

Go (Golang)

Google tarafından geliştirilen Go, yüksek ölçeklenebilirlik sunması sayesinde özellikle büyük sistemler ve mikroservis mimarileri için tercih edilir. Sık kullanılan framework’ler arasında Gin, Beego ve Fiber bulunur. Popüler IDE’leri GoLand, VS Code ve LiteIDE’dir.

PHP

Web geliştirme için özel olarak tasarlanmıştır. Laravel, Symfony ve CodeIgniter gibi framework’lerle hem küçük hem de büyük projelerde tercih edilir. En çok kullanılan IDE’leri PhpStorm, VS Code ve NetBeans’tir.

Ruby

Açık kaynaklı bir programlama dilidir ve geliştiriciye sunduğu özgürlük sayesinde oldukça kullanıcı dostudur. Web geliştirme için en yaygın framework Ruby on Rails’tir. En popüler IDE’leri RubyMine, VS Code ve Sublime Text’tir.

Veritabanları

Back-end geliştirmede verilerin saklanması ve yönetilmesinden veritabanları sorumludur. İşte en yaygın kullanılan veritabanı yönetim sistemleri:

• MySQL: Açık kaynaklı, hızlı ve güvenli bir ilişkisel veritabanı. Popüler aracı: MySQL Workbench.
• MSSQL: Microsoft tarafından geliştirilmiş, güvenlik ve performans açısından güçlü bir sistem. Popüler aracı: SQL Server Management Studio.
• PostgreSQL: Açık kaynaklı, nesne-ilişkisel ve esnek bir sistem. Popüler aracı: pgAdmin.
• Oracle: Kurumsal düzeyde yaygın, ölçeklenebilir ve güvenli bir veritabanı. Popüler aracı: Oracle SQL Developer.
• MongoDB: NoSQL yapısı ile hızlı ve esnek çözümler sunan açık kaynaklı sistem. Popüler aracı: MongoDB Compass.

Web Sunucuları

Back-end’in çalışabilmesi için kodların ve verilerin kullanıcıya ulaştırılması gerekir. Web sunucuları, kullanıcıdan gelen istekleri alır, back-end katmanına iletir ve gelen yanıtı tekrar kullanıcıya gönderir. En yaygın kullanılan web sunucuları:

• Apache: Açık kaynaklı, güvenilir ve modüler yapısıyla küçük/orta ölçekli projelerde tercih edilir.
• Nginx: Yüksek performans ve düşük kaynak tüketimi sunar. Özellikle yüksek trafikli web sitelerinde yaygındır.
• Microsoft IIS: Microsoft tarafından geliştirilen, ASP.NET projeleri için optimize edilmiş bir web sunucusudur.
• LiteSpeed: Yüksek performans ve gelişmiş güvenlik özellikleri sunar. Apache yapılandırmalarıyla uyumludur.

Umarım bu yazı, back-end dünyasını daha iyi anlamanıza yardımcı olmuştur. Artık küçük ya da büyük ölçekli projeler geliştirirken hangi dilleri ve bu dillere ait framework’leri tercih etmeniz gerektiğini biliyorsunuz.